Maak je eigen Vikingschild in 5 eenvoudige stappen

Wij krijgen heel vaak de vraag hoe maak ik een goed Vikingschild waar ik ook mee kan vechten en trainen? Als je niet weet waar je moet beginnen is dat best lastig. Maar met de juiste kennis en materialen is eigenlijk vrij eenvoudig. Dus volg de onderstaande stappen en je heb in een mum van tijd je eigen Vikingschild. Ook leuk voor aan de muur als je er verder niets mee van plan bent.

Stap 1 de materialen

De basis is het verzamelen van alle materialen. We hebben hout nodig voor het vikingschild, een stok of lat voor het handvat, een stalen schild boss voor het beschermen van je hand, linnen om de voor- en achterkant te bekleden en een rand rawhide of perkament. Om alles vast te maken kan je gebruik maken van moderne schroeven maar het is natuurlijk leuker en mooier om gesmede nagels te gebruiken.

  • Multiplex platen (122×61 3 mm dik – 3x of 244×122 3,6 mm dik – 2x)
  • Lat of rond hout ongeveer 80 a 90cm lang en 25 mm dik
  • Lat die 10 cm langer is de de 1/2 diameter van je schild en ongeveer 5 mm dik
  • Schildboss
  • Glasvezelbehang (optioneel)
  • Linnen
  • Perkament
  • Houtlijm / constructielijm
  • Nagels

Stap 1.1 het hout

Dit is de basis en lijkt misschien wel lastig. De oorspronkelijke Vikingschilden (die gevonden zijn) waren gemaakt van planken. Dit kan je ook doen door dunnen planken te zoeken (maximaal 8 mm dik) en deze aan elkaar te lijmen. Voor het re-enactment vechten maken we meestal gebruik van multiplex. Je kan dan kiezen voor een plaat van 6 tot 8 dik of twee dunnere platen die je op elkaar verlijmd. Voor dit artikel gaan we uit van multiplex en hier hebben we twee methodes voor bedacht.

Methode 1 – 1 plank van 3 tot 4 mm dik.

Bij de bouwmarkt kan je platen krijgen van 244×122 cm en 3,6 mm dik. Laat de plaat in stukken zagen (is meestal gratis). Als je voor een gangbaar vikingschild met een diameter van 80 cm gaat kan je de plaat in drie gelijke delen van 81 cm laten zagen. Dan heb je hout genoeg voor een vikingschild en hou je nog een deel over (je kunt het samen met vrienden doen of je hebt wat achter de hand voor als je vikingschild stuk gaat). Wil je een groter vikingschild kan je de plaat in tweeën laten zagen.

Methode 2 – 3 kleine platen van 3 mm dik

Net als een grote plaat kan je ook kleinere platen krijgen van 61×122 cm. Hier kan je een klein schildje van 60 cm in diameter uit halen maar je kunt er ook een groter vikingschild me maken, zelfs een 90 cm diameter. Je hebt dan 3 platen nodig en die platen zaag je (of laat je zagen) in 4 gelijke stroken (zie afbeelding).

Indeling van de 3 platen om een schild te kunnen maken.

In totaal heb je dan 12 gelijke stroken. deze rangschik je zoals hierboven aangegeven en verlijm (houtlijm verdunt met een beetje water zodat je het goed uit kunt smeren met een kwast) je op elkaar. Dus de eerste 6 stroken horizontaal en de resterende 6 verticaal. Leg een doek en eventueel planken over de stroken en stapel daar bakstenen of andere zware dingen op om de boel goed bij elkaar te houden en aan te drukken. Laat het geheel goed drogen en uiteindelijk heb je een vierkante plaat 122×122 cm en 6 mm dik.

Stap 1.2 – Het handvat

Voor handvat kan je gebruik maken van een lat vuren hout of een ronde stok (bezemsteel of rond grenen hout). De lat snij je zelf in vorm en de ronde stok maak je vlak aan de onderkant.

Als je het vikingschild echt bijzonder wilt maken kan je er ook voor kiezen om een mooi handgesneden handvat te kopen. Het is ook mogelijk om een handvat op maat te laten maken met de voor jouw belangrijke symbolen of runen of kies een reed gemaakt exemplaar. In de onderstaande afbeelding zie je een aantal voorbeelden. Als je interesse hebt neem dan contact met ons op.

handgesneden vikingschild handvatten

Stap 1.3 – De schildboss

De stalen koepel op de voorkant van het vikingschild noemen we de schild boss. Deze kan je het beste kopen als je een handige smid bent en beschikking hebt over je eigen smederij kan je er zelf een maken….maar dat heeft niet iedereen. Hieronder twee linkjes naar de webshop van Remaining History waar je mooie degelijke schildbossen (knoppen) kunt kopen. De ronde versie gebruiken wij op onze trainingsschilden.

Schildknop (Boss) met puntige bovenkant en een geul.

Ronde schildboss.

Mooie schildboss voor op je vikingschild.

Stap 1.4 bekleding en rand

De voor en achterkant van het vikingschild bekleden we met stof, linnen of met perkament (ongelooide huid). Het laatste is meer historische getrouw maar voor het re-enactment vechten wordt vaak linnen gebruikt. Linnen kan je kopen in de vorm van lappen per meter of je kan op marktplaats gaan zoeken naar linnen gordijnen. Vaak vind je daar wel mooie stukken om je schild mee te bekleden.

Perkament kan je kopen bij de betere leerhandel. Check de website van Echtleer daar verkopen ze het zeker te weten. Echtleer zit op 15 minuten reiden vanaf Alkmaar dus voor ons lekker makkelijk. Maar ze versturen het ook.

Het perkament kan je ook heel goed gebruiken om de rand mee te bekleden, dan snij of knip je het in stroken van ongeveer 7 cm.

Stap 1.5 gesmede nagels

Voor het bevestigen van de schildboss, het handvat en de rand rawhide/perkament kunnen gesmede spijkers gebruikt worden. Dit ziet er mooi uit maar is ook meer authentiek.

In principe heb je drie lengtes nodig:

  1. Spijkers van 60 a 70 mm lang – Voor het bevestigen van het handvat
  2. Spijkers van 40 mm lang – voor het bevestigen van de schildboss
  3. Spijkers van 25 mm lang – voor het bevestigen van de rand

Op de websites van meubelmakers en restaureurs kan je deze nagels vinden (waarschijnlijk ook wel op andere sites).
Wij hebben goede ervaringen met de gesmede spijkers van deze website.

Gesmede spijkers van verschillende lengtes voor je vikingschild

Stap 2 – Aftekenen en zagen van de cirkels

Wat heb je allemaal nodig voor het aftekenen en zagen:

  • Rechte dunne (4 a 5 mm dik) lat die 10 cm langer is dan de 1/2 diameter van je schild. Maak je een schild van 80 cm in diameter dan is je lat 50 cm lang.
  • Boormachine
  • boor met diameter van je potlood / decoupeerzaagje en spijkertje
  • Spijkertje
  • Potlood
  • Decoupeerzaag

Afteken van de cirkel

Voor het aftekenen van de cirkels is het makkelijk om een lat te gebruiken. In deze lat boren we een gatje op 5 cm uit de kant (lengte richting) voor een spijkertje ,(dit wordt het hart van de cirkels). Dan boor je twee gaten (groot genoeg om een pootlood er door te kunnen steken). Het eerste gat komt op een afstand van een 1/2 diameter (Straal) van de binnen diameter van de schildboss die je gekocht hebt (rond de 6 a 7 cm). Het tweede gat komt op de 1/2 diameter van je schild. Ga je voor een schild van 80 cm komt het tweede dat 40 cm uit het spijkertje vandaan.

Latje met gaten voor spijkertje en potlood.

Sla nu het spijkertje in het midden van de plaat waar je het vikingschild uit gaat zagen. Let op dat je de spijker niet te diep slaat zodat je lat muur vast zit, laat wat ruimte over om te kunnen draaien. Steek nu het potlood door het gat en draai een rondje met de lat, doe dit voor beide gaten.

Let op dat je de afmeting van de binnenkant van je schildboss aanhoud als leidraad voor de diameter van het gat. De boss moet het volledige gat afdekken en voldoende “vlees” hebben om met de nagels vast gezet te kunnen worden. Dus koop eerst je boss en ga dan pas aftekenen en zagen!

Zagen van de cirkel

Als je alles afgetekend hebt gaan we zagen. Leg de plaat op een tafel of workmate en zorg er voor dat het deel waar je begint met zagen niet boven het bald ligt. Begin met het zagen van de omtrek van het schild, dat maneuvreert straks beter bij het zagen van het gat voor de boss. Let er op dat je het deel wat je afzaagt ook ondersteunt zodat je zaagje niet vastloopt en de boel niet afbreekt. Om het gat voor de boss te zagen, boren we eerst een gat, in het deel wat weggezaagd gaat worden. Vanuit dit gat ga je dan met je zaag een bocht maken naar de cirkel van het gat en zo zaag je rond.

Stap 3 – Vikingschild Bekleden en schilderen

Nu we alles gezaagd hebben begint het al een beetje op een vikingschild te lijken, lekker! Dan gaan we aan de slag met de bekleding. Hieronder zie je drie methode voor het bekleden van je schild. De eerste kun je zien als minimaal en de laatste is meer historische correct.

  1. Bekleden met linnen
  2. Bekleden met glasvezelbehang en linnen
  3. Bekleden met perkament

Methode 1 – bekleden met linnen

Dit is de meest eenvoudige methode en hier heb je nog de keuze om de voorkant en de achterkant te bekleden, alleen de voorkant is de minimale basis om je schild stevigheid te geven. Hoe verder je gaat met bekleden hoe steviger en dus ook hoe duurzamer je vikingschild wordt.

Het maakt niet uit welke methode of voor- en achterkant je begint altijd met het beleden van de voorkant. Zorg er voor dat je lap stof voldoende groot is en ongeveer een centimeter of 5 groter is in omtrek dan je vikingschild. Knip je lap linnen vervolgens rond.

Linnen verlijmen

Smeer nu de voorkant van je schild in met houtlijm. De lijm kan je het beste een beetje verdunnen zodat je de lijm goed kan verdelen en met een kwast kan aanbrengen. Verdunnen doe je gewoon met kraanwater (niet te veel).

Leg de lap linnen op de met lijm ingesmeerde voorkant van je schild en strijk het glad met je hand. Als alle randen en bobbels glad zijn ga je voorzichtig de stof strak trekken, hou je hand op het oppervlak en trek zachtjes aan de rand die oversteekt en werk zo je schild rond.

Draai het schild om zodat het op de net verlijmde kant ligt. smeer nu een rand met lijm (ruim meer dan de stof die je om de rand kan vouwen) rond de binnenrand van het schild. Zet het schild rechtop en breng een laagje onverdunde houtlijm aan op de rand. Niet de hele rand in een keer maar steeds een stuk van ongeveer 30 cm. Vouw nu de stof om de rand heen, en veeg het vlak met je hand. Werk zo het schild rond. Het is niet te voorkomen dat je randjes krijgt. Ja kan nu de binnenrand extra aanzetten met een kwast en verdunde houtlijm. Houtlijm droogt doorzichtig en hard op, dus je ziet er niets meer van als het opgedroogd is.

Omgevouwen linnen langs de rand van het vikingschild.

Het gat in het midden bij de Boss

Voor het gat bij de boss, knip je eerst een aantal punten in de cirkel die we om gaan plakken (zie foto). Dan smeer je weer een rand met verdunde houtlijm om de rand en onverdunde houtlijm op de rand en omvouwen maar weer. Ook nu weer even aanzetten met kwast en verdunde lijm. Dit is de minimale bekleding voor je vinkingschild.

Om het geheel mooi af te werken en extra stevigheid voor je vikingschild kan je een laag linnen aan de binnenkant verlijmen. Dit is iets eenvoudiger om dat je het omvouwen niet hoeft te doen. Maak de cirkel iets groter dan je schild en verlijm alles met verdunde houtlijm zoals bij de voorkant. Laat alles goed drogen en als de lijm hard is kan je met een scherp mesje de rand op maat snijden en het gat van de boss verwijderen.

Methode 2 – bekleden met glasvezelbehang en linnen

Om een zeer sterk en duurzaam (lees gaat langer mee) schild te maken kan je het verstevigen met een laag glasvezel een de voor- en achterkant. De methode van verlijmen is exact hetzelfde als voor de lagen linnen.

Als het glasvezelbehang droog is kan je een laag linnen op de voor en achterkant lijmen als beschreven in methode 1.

Door het toevoegen van het glasvezelbehang is je vikingschild veel beter bestand tegen speerprikken en zal dan ook langer mee gaan. Glasvezelbehang is wel prijzig en het kan dus handig zijn om in je omgeving na te vragen of iemand stukken over heeft of dat je gezamenlijk een rol aanschaft.

Methode 3 – bekleden met perkament

Het vikingschild bekleden met perkament is de historische manier om je schild te voorzien van sterkte en stijfheid. Omdat perkament krimp tijdens het drogen wordt het een heel stijf en sterk geheel.

Wat is nu eigenlijk perkament? Perkament is een ongelooide huid en over het algemeen heel dun (tussen de 0,6 en 0,8 mm). Vanuit de oudheid werd het ook gebruikt om op te schrijven. De Vikingen gebruikten het als laag op het vikingschild om de planken bij elkaar te houden en te verstevigen. Welke dierenhuid de Vikingen toepasten kan je in dit artikel lezen.

Ik moet eerlijk toegeven dat ik zelf nog nooit een vikingschild met perkament of dierenhuid heb bekleed. Ik weet wel dat men daar huidlijm voor gebruikte, uitgekookte rawhide/perkament. De huidlijm breng je aan op het vikingschild (net als de eerder beschreven houtlijm) en vervolgens trek je het perkament er strak overheen. Het perkament moet je eerst een uurtje wellen in water om het zacht en rekbaar te maken.

Het omvouwen en afwerken met een binnenkant gaat het zelfde als bij het linnen alleen is het allemaal iets lastiger omdat de perkament wat moeilijker te handelen is. Het is ook van belang om de binnenste laag aan te brengen en dan alles af te dekken met een plaat en gewichten om alles tijdens het drogen op z’n plaats te houden.

Schilderen van het schild

Nu de voor en/of achterkant bekleed is kan je het vikingschild gaan schilderen. Kies een mooie kleur en ga los met patronen. Ga je voor een authentiek schild let dan wel even op de kleuren en doe een onderzoekje naar wat wel en niet voorhanden was. Vikingen hielden wel van felle kleuren. Als het om patronen gaat zijn er niet veel historische bronnen beschikbaar. In dit artikel kan je iets terug vinden over de beschilderingen die gevonden zijn of afgebeeld staan.

verschillende vikingschilden met kleuren en patronen
Voorbeelden van kleuren op onze trainingsschilden (niet authentiek).

Wil je je vikingschild op een authentieke manier schilderen kijk dan hier hoe Roland Warzecha dat doet met verf op basis van eieren.

Bekijk deel 1 van de video Maak je eigen Vikingschild in 5 eenvoudige stappen.

In de onderstaande video kan je zien hoe de eerste 2 stappen (stap 2 en 3) van het schild maken uitgevoerd kunnen worden. Hoe ga je te werk met het samenstellen van de gezaagde stroken, aftekenen, het zagen van de cirkels en het bekleden met linnen.

Stap 4 – De rand van het vikingschild

Om de rand te verstevigen gaan we er een stook perkament op bevestigen. Op deze manier krijgt je vikingschild een harde rand die tegen een stootje kan maar ook weer een cruciaal onderdeel is om van het geheel een stijven, sterke schijf te maken. Voor dit onderdeel hebben we de volgende materialen nodig:

  • Perkament
  • Schaar
  • constructielijm
  • lijmklemmen
  • Kunststof pees/touw*
  • Leer naai naald*
  • Korte nagels*
  • plankjes/latjes
  • Emmer met water

*afhankelijk van de gekozen methode voor het vastzetten van de rand zie hieronder.

Stroken knippen en weken in water

Knip stroken perkament uit de grote huid. Dit kan je gewoon met een goeie scherpe schaar doen. Maak de stroken ongeveer 7 cm breed dan heb je genoeg om aan beide kanten een mooie rand te houden.

Leg de stroken nu in een bak met water en laat ze goed weken zodat het perkament mooi zacht en soepel is geworden. Vouw nu de stook perkament dubbel en knijp het goed aan zodat het in de dubbel gevouwen vorm blijft zitten. Hang de strook met een aantal knijpers op aan een lijntje om een beetje te laten drogen. Let er op dat het niet te droog wordt het moet soepel blijven. Als het ergste vocht eruit is gaan we de rand bevestigen.

Maak op deze manier voldoende stroken om je hele schild mee rond te kunnen (waarschijnlijk 2 of 3 stroken). Zet de stroken niet allemaal tegelijk in de week omdat je maar 1 strook tegelijk verwerkt.

Stroken bevestigen

Pak de geweekte en uitgelekte strook en breng aan de binnenkant een goede laag constructie lijm* aan. Vouw nu een kant van de strook om het vikingschild en zet deze vast met een klem. Werk nu de rest van de strook om het schild en trek het geheel strak met je hand. Plaats nu latjes of plankjes aan beide kanten van de net bevestigde rand en plaats daar lijmklemmen (of andere klemmen) op om het geheel goed aan te drukken en op z’n plaats te houden tijdens het drogen. Laat nu de rand een goede tijd drogen (nachtje is meestal wel voldoende) en bevestig da de tweede rand op dezelfde wijze.

*Lijm is niet nodig maar voor een vechtschild is het wel een goede optie omdat de rand lekker hard wordt en je schild langer meegaat.

Een alternatieve methode is om de rand te bevestigen en met schilders tape te omwikkelen door het gat voor de boss heen. Dan zou je in een keer je hele schild met de rand kunnen bekleden. Let er wel op dat het kan zijn dat je met restjes schilders tape kan blijven zitten.

Als alternatief materiaal kan je er ook voor kiezen om een rawhide rand te maken van een hondenkluif. Dit werkt op dezelfde manier als perkament alleen weet je nooit zeker of je mooie lange brede (7 cm) stroken hebt. Het is wel een vies klusje om het bod uit elkaar te halen en er zit meestal een naar geurtje aan.

Vastzetten met nagels of pees/touw

Om je schild extra lang mee te laten gaan kan je de rand nog vastzetten met nagels (om de 5 a 10 cm) of met stiksels van pees/touw (gat boren om de 2 a 3 cm).

Wat je ook kiest zet de rand pas vast als de rand goed droog is en vast zit. Dan ga je nagels slaan (met de ombuig-methode net als bij het handvat) of gaten boren en pees/touw stikken.

Let er op dat als je nagels gebruik, dat alles goed aangeslagen is en er geen scherpe puntjes uitsteken. Dit kan namelijk je tegenstander verwonden of kleding stukmaken tijdens gevechten. Dus regelmatig controleren of er geen scherpe randen en punten aan je schild zitten is een goede routine om jezelf aan te leren.

Het vastzetten met stiksels doe je het beste met een leer naald. Een leer naald is namelijk niet scherp en heeft een mooie afgeronde punt. In de webshop van bijvoorbeeld leer-bewerking.nl kan je deze naalden kopen. Je begint op een punt halverwege je rand (dus niet op een deling) en stikt rond door van voor naar achter te gaan. Ben je weer bij het begin ga je terug door de zelfde gaten alleen dan tegengesteld. Zo heb je aan beide kanten een steek en wordt het een geheel. Het is wel even werk maar het is wel de beste en mooiste manier om je rand vast te zetten. Het perkament of de rawhide blijft dan mooi vlak en strak.

Stap 5 – Handvat en boss bevestigen

Hou vol je bent er bijna, de laatste stap en je hebt je eigen vikingschild. Nu is het zaak om het handvat en de boss te bevestigen. Voor het bevestigen van de boss en het handvat kunnen we ook weer twee methoden onderscheiden. Methode 1 is het door en door bevestigen met een lange gesmede nagel (door en door nagelen) en methode 2 is het klinken van een afgeknipte nagel.

Vikingschild handvatten mooi bewerkt met houdsnijwerk.

Eerst is het zaak om het handvat te positioneren en de gaten voor de boss af te tekenen. Pak je handvat en leg deze op de achterzijde van je schild en meet de afstanden links en rechts, boven en beneden. Middel deze afstanden zodat het handvat netjes in het midden ligt. Zet het handvat vast met klemmen. Pak nu de boss en leg deze met twee gaten in een lijn op het handvat netjes boven het gat op het midden van je handvat. Teken de gaten af op het handvat. Pak je boor en boor de twee gaten met een klein boortje (kleiner dan de dikte van de nagel!) door het handvat en je schild heen. Draai je schild om en kies een van de twee methodes om de nagels te bevestigen.

Door en door nagelen – methode 1

Bij deze methode wordt de lange nagel door het schild, de boss en het handvat heen geslagen (in een voor geboord gat) en vervolgens wordt de nagel omgebogen en platgeslagen.

Door en door nagelen sla de nagel door de boss, het vikingschild en het handvat
Stap 1 sla de nagel door de boss, het schild en het handvat
Buig de punt van de nagel om
Stap 2 buig het uiteinde van de nagel om zodat de hoek groter is dan 90 graden. Gebruik een tang.
Sla de nagel krom zodat de kromme punt in het schildhandvat komt te zitten en zo de bos en het handvat aan het vikingschid bevestigd
Stap 3 sla nu de nagel rustig en beheerst krom zodat het omgebogen deel in het handvat komt. Sla ook schuin met de nagel mee om er voor te zorgen dat de nagel strak getrokken wordt.

TIP – zorg dat je een steen, hout of aanbeeldje onder de kop van de nagel kan houden als tegengewicht. Dit slaat prettiger. Als je vaker schilden gaat maken is het handig om een schoenmakers aanbeeldje (3 pootjes tafelmodel) aan te schaffen. Deze zijn meestal wel op marktplaats te vinden voor een schappelijke prijs.

Klinken – methode 2

Bij de klink methode slaan we de nagel door de materialen heen een plaatsen een ringetje. De nagel wordt vlak boven de ring afgeknipt en dan wordt de nagel terug geslagen zodat er een bol kopje ontstaat en dat de delen vast geklemd worden.

Klink methode voor het bevestigen van het schildhandvat en de boss.
Stap een sla de nagel door de materialen heen in een voorgeboord gat.
Nagel afknippen en klinken om het schildhandvat en de boss vast te maken.
Stap 2 plaats een ring en knip de nagel af boven de ring en sla rustig en beheerst de nagel terug zodat er een kop ontstaat.

TIP: wil je geen modern uitziend ringetje gebruiken neem dan een 1 eurocent muntje en sla deze plat (zodat je de tekst en afbeelding niet meer kan zien), boor een gat in het midden en je heb een mooie ringetje voor het klinken.

De resterende nagels

Bevestig nu alle andere nagels op een soortgelijke manier. De overgebleven gaten van de boss boor je voor en bevestig je met kortere nagels. Voor het handvat adviseer ik om nog 4 nagels te bevestigen, 2 aan iedere kant van de bos. Dus eentje op het uiteinde (let op niet te dicht bij het einde ivm scheuren!). Als je door en door nagelt, sla deze dan krom richting de boss. De laatste nagel sla je dan tussen het uiteinde en de boss in, netjes in het midden.

Deel 2 van de video Maak je eigen Vikingschild in 5 eenvoudige stappen

Hier zie je hoe je de laatste stappen kan uitvoeren. Van de perkament rand tot het aftekenen en vastzetten van het handvat en de schild boss

Je eigen Vikingschild!

Yes! Klaar je hebt nu een eigen Vikingschild en als je alle stappen goed doorlopen hebt kan je hier jarenlang plezier mee hebben. Of je nu gaat vechten als een viking met je schild of je gaat er naar kijken als pronkstuk boven je bank wij wensen je veel plezier met je schild.

Heb jij nog tips of andere handigheidjes die andere kunnen helpen bij het maken van een eigen viking schild? Laat van je horen in de opmerkingen of neem contact op als je vragen hebt.

    2 gedachten over “Maak je eigen Vikingschild in 5 eenvoudige stappen”

    1. Fabian Kahlman

      Kijk dat is nou eens een handig artikel! In mijn ervaring is het niet altijd zo eenvoudig om te achterhalen wat je allemaal nodig hebt om eigen schild te maken. Op deze website staat het gelukkig allemaal overzichtelijk bij elkaar. Ik had zelf al meerdere bronnen geraadpleegd (vrienden, familie en YouTube) en met deze weergegeven stappen komt het helemaal goed. Het was voor mij een eerste keer, dus het was best een intensief proces, maar ik voel mij nu zeker goed uitgerust om er nog één te kunnen maken!

    Laat een reactie achter

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

    WordPress Cookie Plug-in door Real Cookie Banner